Ga naar de inhoud

Een interessante benadering van gedrag

Onlangs werd mij door enkele van mijn studenten gevraagd om dieper in te gaan op het onderwerp Gedrag. Vooral wilden ze weten hoe om te gaan met bepaalde soorten mensen, sommige van de meer moeilijke zoals intolerante personen, en hoe we betere relaties rondom kunnen bereiken.

Er zijn veel elementen in dit antwoord… Het eerste is dat in elke relatie er meer dan één persoon is. Dit betekent dat er een significant deel van de relatie is dat je niet kunt beheren. Het resultaat is dat niet elke relatie zal verlopen zoals we wensen. Echter, je eigen gedrag kan een nog belangrijkere bepalende factor zijn!

Voor dit artikel heb ik besloten me te richten op een laaghangend fruit, en hier is een samenvatting van deze recente les die ik gaf. Het onderwerp gaat helemaal over hoe JIJ kunt reageren op het gedrag van anderen en de impact die dit zal hebben. In de les tekende ik dit diagram om mijn uitleg te ondersteunen…

Positive versus negative re-enforcement

Dit is een eenvoudig diagram. Het begint bovenaan met “iemand heeft een houding”. Dit kan van alles zijn… Bijvoorbeeld iemand koopt je een cadeau, of je kind breekt een gloeilamp tijdens het binnen spelen, of je hond plast op de verkeerde plaats of je zakenpartner… of je echtgenoot, of je klant… echt… iedereen. Omdat dit zo breed is, kan het moeilijk uit te leggen zijn, dus laat me een echt voorbeeld gebruiken: mijn zoon besluit dat hij niet wil eten en wil in plaats daarvan dat ik wat zeepbellen blaas…

De houding van mijn zoon zal iets zijn wat ik ofwel leuk of niet leuk vind.

Hoewel dit echt subjectief is, zullen sommige mensen sommige dingen leuk vinden terwijl anderen dat niet doen, in dit specifieke geval zouden mijn vrouw en ik echt willen dat hij discipline heeft voor het eten. Daarom is zijn houding, in onze ogen, iets wat we niet leuk vinden. Dus het zou het pad aan de rechterkant van het bovenstaande diagram zijn.

Mijn reactie op het gedrag en de houding van mijn zoon kan dan twee verschillende reacties hebben. Ik kan reageren op zijn vraag of ik kan hem negeren. De reactie kan behoorlijk gevarieerd zijn: ik kan zeepbellen blazen, ik kan hem berispen omdat hij niet eet, ik kan een scherp “nee” antwoorden, ik kan onderhandelen – ik heb veel opties, maar het gemeenschappelijke element in deze opties is dat ik reageer.

Aan de andere kant kan ik zijn houding negeren en gewoon doorgaan alsof hij die houding niet had. Om de uitleg van het diagram te voltooien, werkt de andere kant precies hetzelfde, maar de subjectieve interpretatie van de houding/het gedrag is naar iets wat ik leuk vind.

Oké, dus hoe kunnen we dit beheren?

Wel, hier zijn twee denkscholen. De conventie noemt ze Positief en Negatief. Hoewel ik ze liever niet zo zou beoordelen, is dat de conventie en dus zal ik bij deze naamgeving blijven. Zonder twijfel is de meest voorkomende benadering de Negatieve en dit is hoe het werkt.

De Negatieve benadering werkt op deze manier: Wanneer mijn zoon (alleen in dit voorbeeld!) een gedrag vertoont dat ik afkeur, laat ik het hem weten! In het diagram hierboven zou dat Links+Rechts zijn. Bijvoorbeeld, als je een presentatie voor een klant verprutst (een gedrag dat niemand leuk vindt) zul je aandacht krijgen van je superieuren, de baas zal je in zijn kantoor roepen en een woordje met je hebben, enz. Hetzelfde zou waar zijn als je iets verprutst op school, of thuis, enz… deze methode is echt prevalent en ik weet zeker dat als je even nadenkt, je verschillende voorbeelden kunt bedenken waar het jou is overkomen!

Nu, wat als je een houding/gedrag hebt dat leuk wordt gevonden? Voorbeelden van deze dingen kunnen zijn: een geweldige presentatie leveren, goede cijfers halen op school, of ’s nachts het vuilnis buiten zetten… Weer, ik weet zeker dat je kunt denken aan veel voorbeelden van houdingen en gedragingen die leuk worden gevonden. Wat was de reactie op hen? Meestal genegeerd. Als je een goede presentatie levert, krijg je misschien een schouderklopje, maar niets zoals het soort controle dat je zou krijgen als je het zou verprutsen… Wel, in dit geval zou het pad op het diagram Links+Rechts zijn. Je zult merken dat beide Negatieve paden zijn geannoteerd met “Meest voorkomend”.

Het basisprincipe van deze benadering is dat, als je iets “verkeerds” / niet leuk doet, en je wordt berispt, je ontmoedigd wordt om dat weer te doen, versus wanneer je iets “goeds” doet, nou, dat is wat van je wordt verwacht, dus er is geen noodzaak om in te grijpen.

Dit is duidelijk de meest voorkomende benadering. Een deel van de reden voor de populariteit is de analogie met pijn: je doet iets verkeerds, je wordt gestraft – bijvoorbeeld, je steekt je vinger in het stopcontact, je krijgt een schok! De analogie kan werken voor mensen vs. Dingen… maar werkt het voor mensen en mensen? De analogie is niet echt zo accuraat als het gaat om relaties: als ik mijn zoon berisp omdat hij probeert zijn vinger in het stopcontact te steken (Links+Rechts hierboven), zou ik hem dan succesvol stoppen of gewoon

Een andere benadering…

Nu komt het slimme deel… Wat mijn zoon echt wil, is niet dat ik zeepbellen blaas… Hij wil iets betekenisvollers, hij wil wat elke persoon (ongeacht leeftijd), wat elk huisdier, dier en andere levende organismen willen…

Mijn aandacht.

Wat?!

Ja!

Mijn zoon, net als elke andere persoon, wil gewoon overladen worden met aandacht. Zijn interactie is gewoon een eindeloos spel van hem die verschillende houdingen en gedragingen probeert en kijkt welke de aandacht krijgt. Als ik me bewust ben van dit proces, kan ik zoveel meer van dit gedrag doorzien en hem dus veel beter beheren… Als ik dit proces ken en begrijp, kan ik hem eigenlijk opvoeden!

Opvoeden…

Dus nu we het diagram en de concepten van aandacht begrijpen, is het tijd om de twee dingen samen te voegen. Eerst wil ik het echter snel doornemen. Als de onderstaande alinea niet veel zin maakt, laat het me weten in de reacties en we kunnen het verduidelijken. Als het wel zin maakt, begrijp ik dat mijn uitleg hierboven heeft gewerkt!

Verder met het voorbeeld van mijn zoon. Hij weet niet of hij aan de linker- of rechterkant van het diagram hierboven terecht zal komen als hij een houding heeft. Hij wil gewoon aandacht krijgen en hij zal alles proberen om uit te vinden wat het resultaat oplevert. Dit is bijzonder interessant omdat mijn zoon op het moment van schrijven slechts 1,5 jaar oud is en hij net begint te begrijpen wat ik zeg, maar meestal als ik zeg “goed zo!” Of “Stout!” ontvangt hij maar één ding: “Ik kreeg aandacht!” Het is de moeite waard om te onthouden dat aan de linker- of rechterpaden zijn een subjectief resultaat is.

Deze tekst is oorspronkelijk geschreven door Fabs in het Engels en hij heeft AI gebruikt om het naar het Nederlands te vertalen. Als je feedback hebt over de vertaling, schrijf me dan een bericht op Fabio.martins@derosemethod.org